Frá Dóru

Ýmis fróðleikur frá Dóru G. Jónsdóttur heiðursfélaga FÍG.

-o-

...hér er stimpill Rögnu Péturs, hluti
af beltinu sem hún smíðaði og hluti þar sem búið er að setja nýja stokkinn í beltið.
-o-

Armband eftir Einar Odd Kristjánsson (1891-1947) sem starfaði á Ísafirði.

Hringur með stimpli Guðlaugs A. Magnússonar (1902-1952) sem nam hjá Einari Oddi.

-o-

Stimpillinn GÁ, heldur ógreinilegur á mynd, líklega stimpill Gísla Árnasonar (1862-1940)

Hér er betri mynd af -GÁ- stimplinum (20.4.2021).

-o-

Sæll X minn og gleðilegt nýár og takk fyrir það liðna.

Kannst þú við þennan stimpil?

Kveðja Dóra

Sæl Dóra og gleðilegt nýtt ár!

Ég sá að Júlía á Akureyri var að spyrjast fyrir um þennan stimpil á fésbók. Mér datt í hug -Leví-, Jón Leví Jónsson. Sá líka að Óli nefndi Hrein Jóhannesson. Ég set þetta inná síðuna í von um að þetta skýrist.

Kær kveðja

Sæll aftur X,	
Ég náði sambandi við dóttur Hreins og sendi henni myndina, hún er búin að staðfesta að þetta sé stimpill Hreins.

Kveðja Dóra

-o-

Sæll X minn, Ég á eftir að senda þér mynd af stimplinum sem ég nefndi við þig. Ég rakst á myndina í tölvunni áðan og ætlaði að grípa tækifærið, en þegar ég var komin með netfangið þitt þá var myndin horfin. Mér finnst svo erfitt að fá 2 glugga til að tolla inni samtímis. Nú veit ég ekki hvort það er mér eða tölvunni að kenna! En árinni kennir illur ræðari, ekki satt? Um er að ræða stimpilinn KG, sem Þór tileinkar Kristmundi Guðmundssyni f. 28. 9. 1900, d.27. 10. 1936. Hann var gullsmiður í Reykjavík. Ég sendi þér þessar upplýsingar nú, þá get ég sent myndina af stimplinum næst þegar ég finn hann og er þá ekki háð því að púsla því saman. Kveðja Dóra.

Sæll.
Hér var ég að rekast á betri mynd af gripum með stimplinum KG.
Kveðja Dóra.

-o-

Segðu mér á RÚV, viðtal Sigurlaugar Jónasdóttur við Dóru og Höllu Boga þann 12. nóvember 2020

-o-

Ég áttaði mig á því að ég get sent þér myndir af beltispörunum. Á fyrstu myndinni sjást allir partarnir, annað víravirkið lagt í plötuskúffuna að mestu. Á hinum sést hvernig brúnin brettist upp. Svo er mynd sem sýnir hvernig annar stokkurinn var brotinn og hin sýnir hvernig vantaði á hringinn sem umlykur miðjumunstrið. Kveðja Dóra.

-o-

Fann hér gamla grein um hemilisprýði, minnir að þetta hafi verið skrifað í
sambandi við einhverja sýningu.
Kannské á þetta erindi inn á síðuna okkar.

 
Heimilisprýði

Ýmsir málmhlutir hafa um aldaraðir verið heimilisprýði. Munir þessir eru
afar mismunandi að gerð eftir tíðaranda og tísku hverju sinni.Til dæmis voru kertastjakar ómissandi, meðan ekki var um aðra lýsingu ræða en kertaljós.
Kertastjakar og ljósastikur hafa verið af ýmsum stærðum og gerðum, ýmist til að standa á borðum eða gólfum, veggstjakar og ljósakrónur. Mjög algengt var
að smíða þá, sem voru stórir  úr messing eða smíðajárni, en borðstjakar hafa verið algengir úr silfri. Fyrstu íslensku gripirnir, sem notaðir voru til að lýsa upp hýbýli voru lýsislampar eða kolur. Seinna fóru íslenskir gullsmiðir a smíða silfurstjaka
af ýmsum stærðum. Skartgripagerð og þá einkum þjóðbúningasilfur var lengi aðalviðfangsefni
þeirra. Eftir að kom fram á 20. öldina fóru verkstæði íslenskra gullsmiða að verða stærri og betur búin verkfærum en áður. Varð þá meira um að framleiða
stærri hluti fyrir heimili og kirkjur. Silfurskálar og vasar af mörgum stærðum og gerðum, oftast eingöngu handsmíðað voru góðar vinagjafir. Myndarammar voru líka smíðaðir og einnig var farið að framleiða borðbúnað. Þar af voru ávaxtaskeiðar, tertuhnífar og spaðar stærstu hlutirnir. Vindlakassar töldust ómissandi heimilisprýði. Silfurbúnir göngustafir og tóbaksdósir þóttu góðar gjafir, þegar herrarnir áttu merkisafmæli. Seinna var farið að
framleiða bréfapressur af ýmsum stærðum og einnig skúlptúra ýmiskonar og veggmyndir. Verðlaunagripir urðu margir hverjir fögur heimilisprýði. Má þar
nefna silfurlampann, silfurhestinn og seinna ýmsa gripi í sambandi við menningarverðlaun DV á hverju ári. Um tíma var nokkuð gert af því að smíða skreytingar á bækur, þetta voru oftast stórar  bækur, sem gjarnan voru látnar liggja á borðum. Það voru
smíðuð horn og læsingar á þessar bækur og ýmsar aðrar skreytingar. Á tímabili var nokkuð algengt að smíða dánarskildi. Þeir voru til minningar um látna vini og aðstandendur. Í fyrstu voru skildir þessir allstórir og gjarnan hafður lárviðarsveigur eða blómakrans utanum. Þessir kransar og sveigar voru einnig smíðaðir úr silfri. A skildina var jafnan grafinn kross, eða hann var smíðaður og festur á skjöldinn, síðan kom heilmikil áletrun, fyrst og fremst nafn þess látna ásamt fæðingar og dánardægri, stundum líka
fyrirbænir og svo kveðjur. Skjöldurinn var jafnan festur á svartan flauelispúða og kransinn líka. Þessu var komið fyrir í þykkum ramma með gleri yfir til þess að silfrið dökknaði síður, því erfitt var að fægja svona hluti, þá sérstaklega kransinn.
Kaffikönnur, sykurkör og rjómakönnur voru mjög algengir hlutir á heimilum og þá oft haft á silfurbökkum. Silfurbúin horn og lampar hafa verið kjörgripir á mörgum heimilum. Einstöku silfurmódel hafa verið gerð af húsum, skipum, bílum og flugvélum,
sem hafa haft sérstaka nerkingu fyrir ákveðna aðila og hafa þá ýmist stjórnvöld, samstarfsfólk eða nánustu ættingjar og vinir látið gera slíka hluti,

-o-

Hér kemur næla Dalhoffs Halldórssonar f. 1841 ásamt stimpli, en stimpill Daníels Hjaltasonar f.1809 er í bók Þórs Magnússonar. Þeir stimpluðu báðir DH en þó ekki eins stafir.

-o-

Hér sést KG stimpillinn

Stimpillinn KG telst vera stimpill Kristmundar Guðmundssonar f. 1900 í Landeyjum. Gullsmiður í Reykjavík.

-o-

Hér er smá pistill um stimplana SB, það er vitað um 3. Sigurður Bjarnason f.1912, frá Hegranesi var einn af þeim, en hann notaði silfurstimpil 900. Sigurður Böðvarsson f. 1813 notaði SB án punkta. Svo var Sigurður Gísli Bjarnason f.1930, hann stimplaði S.B. með punktum. Kveðja Dóra

-o-

Stimpillinn -JLeví- Jón Leví Jónsson

-o-

Hér eru nokkrar auglýsingar úr tímaritinu Neista, 9. tölublaði frá 1938.

-o-

Þakka ykkur fyrir þessi skrif um næluna. Ég minnist ekki að hafa séð grip eftir Kristmund eða stimpilinn, og get ekki séð i svipinn hvaðan ég hafði vitneskju um stimpil hans, því að ég sit í „sjálfskipaðri sóttkví“, sem er svo vinsælt nú, og fjarri pappírum mínum. – En vafalaust er þetta laukrétt hjá ykkur, að nælan og pörin séu eftir Kristmund.
Kveðjur. Þór.

Samkvæmt bók Þórs Magnússonar “íslenzk silfursmíð” var Kristmundur Guðmundsson frá Brók í Landeyjum, gullsmiður í Reykjavík. Stimpill hans var KG.

Í dag (6/5 2020) var komið með víravirkisbeltispör með stimplinum KG. Er ekki líklegast að það sé Kristmundur Guðmundsson f. 28.sept. 1900 í Brók í Landeyjum d. 27. okt. 1936?

-o-

Hér fann ég mynd af gullsmiðum að leggja upp í ferðalag 2. ágúst 1926 inn í Þórsmörk.  Það væri gaman að finna út hverjir þetta eru. Held þessi hafi öll verið að vinna hjá Árna B. Björnssyni. Finnst ég sjá Leif Kaldal (4. Frá vinstri) og pabbi fyrir miðju með 2 til reiðar. Sennilega er Guðmundur Guðnason líka og Marí Markan vann þarna og var alltaf dugleg að fara með í ferðlög.

-o-

Nú var ég að að uppgötva stimpil, sem ég þekki ekki. Það var Gísli Jónsson f. 18. 9. 1835 d. 30. 4. 1920.  Hann var gullsmiður á Seyðisfirði. Lærði í Danmörku, tók sveinspróf 1860. Stimpill GJónss.

Kveðja Dóra

-o-

Þessi belti komu til Oddnýar, belti með stimplinum M og annað belti án stimpils en grafið 1622 á flötinn undir einni kúlunni.
Kveðja Dóra.

-o-

Það kom kona með búningasilfur misgamalt. Beltispör voru með þessum stimpli, sem ég minnist ekki að hafa séð. Mér sýnist það vera SD frekar en SO og datt þá í hug Sveinn Dalhoffsson.

Kveðja Dóra

Nú fann ég gamla mynd af gamalli víravirkisnælu sem kom einu sinni í viðgerð. Ég sé engan stimpil á henni, en konan sagðist vita að Sigurður Daníelsson á Eyrarbakka hefði smíðað hana. Þá gáði ég aftur í bókina þína (Íslensk silfursmíð eftir Þór Magnússon) og sá að Sigurður stimplar með SD og þar eru hök á D-inu. Þannig að nú tel ég frekar að þetta sé eftir hann.

Kveðja Dóra

-o-

Sæll X, ert þú með stimpil Aðalbjarnar Péturssonar?, hann var á þessu fallega belti, sem er þó farið að láta á sjá. Það var komið með þessa gripi í mat hjá okkur en bara stimpill á beltinu.
Borðamillurnar eru fallegar og vel gerðar, en því miður veit ég ekki eftir hvern þær eru. Eins er með svuntupörin. Millurnar eru að líkindum elstar af þessu og borðarnir með þeim smíðaðir seinna, þegar balderuðu borðarnir hafa lokið sínu hlutverki.
Anna tók fyrir mig myndirnar.

Kveðja Dóra

-o-

Í gær (23/10 2019) kom hér kona með stokkabelti með stimpli sem ég man ekki eftir að hafa séð, svo ég hringdi í Leif því mér fannst hugsanlegt að hann ætti þennan stimpil og hann kannaðist við að Gísli Loftsson hefði búið til stimpil þar sem L-ið er innaní J-inu. Við tókum mynd af stimplinum og ég sendi hana til Leifs og hann segir þetta vera sinn stimpil. Nú sendi ég það áfram til þín til að vita hvort þú hefur séð hann.
Með kveðju Dóra.

-o-

Seljastúlkan, næla sem margir gullsmiðir hafa steypt s.l. 100 ár eða svo. Þetta eintak er merkt JJ eða Jónatan Jónsson (1884- 1952).

-o-

Það kom kona með gömul beltispör með þessum stimpli, ég hélt að þetta væri stimpill Dalhoffs Halldórssonar, en svo sá ég í bók Þórs Magnússonar að Daníel Hjaltason stimplar með sömu stöfum, en við nánari samanburð sýnist mér þetta vera simpill Dalhoffs, því það eru hök á Háinu hjá honum en ekki hjá Daníel. Þessvegna er svo gott að hafa stimplana rétta í þeim bókum sem fjalla um svona efni

Hér er önnur mynd (20.4.2021) frá Dóru með sama stimpli.

-o-

Að neðan er bréf er frá hefðarkonu í London en fyrst kemur svar Dóru.

Hello,

Nice to hear from you, and you are quite right my father Jón Dalmannsson made this and he used to mark his things with his sign JD and 828 is the silver stamp, it meens a little lover than sterling because it was molded in sand. This is a very old design. I am sorry that we don´t know more about the design, but it was with many others belonging to an old workshop my father bought about 1930, then almost 50 years old.

It is still working as I am a goldsmith, and I still have this, but now I make it in sterling because it is molded in the precent molding way, much easyer and the old design that was made in lead and it is now kept in museum.

Nice to know that it is still alive, has not been moldet to make something else out of it.

And you seem to like it, that is the best way,

Hope you vill undersatand this, my english is not the best.

My name is Dóra Jónsdóttir

Gullsmidur at Gullkistan

Dear Ms Jonsdottir,

I am writing because a few days ago I bought a beautiful silver brooch on Ebay with the maker’s mark JD on it with an Icelandic assay mark.  The seller had no idea who the maker was and neither did I.

After some research on the internet I found out that the maker’s mark could be that of your father, Jon Dalmannsson.

I’ve added the photos of the front and back of the brooch and would appreciate it very much if you could verify whether it is in fact your father’s. It is beautifully made and I have a particular love of the Norse intertwined mythical beasts such as on this brooch.

I’m very much looking forward to hearing from you.

Kind regards,

X

(London)

1. You are welcome to answer in Icelandic. I have a colleague who can translate.

-o-

Í norskri bók: Draktsölv sem Jorunn Fossberg hefur tekið saman, fann ég þessa mynd af þessari norsku brúðarkórónu frá því um 1600 og sá hvað skreytingin neðst er lík gömlu munstri sem hér hefur verið mikið notað og kallað millistykki, sennilega vegna þess hve algengt var að nota það milli stokka í gömlum stokkabeltum, með mismunandi munstrum, svo sem sjá má í fórum Þjóðminjasafns. Það kemur fram hvenær smiðurinn var til staðar, en munstrið er trúlega eldra, steypt og notað aftur og aftur. Seinna (sennilega á striðsárunum) var farið að búa til armbönd með þessu munstri og urðu þau vinsæl.

Ég náði sambandi við Helgu Hallbergsdóttur, safnvörð í Vestmannaeyjum og ætlar hún að skoða þá gripi sem til eru eftir Gísla Lárusson og láta okkur vita.

-o-

Í morgun kom kona með gamla muni að sýna mér. Þar á meðal var falleg lítil næla með stimpli, sem ég man ekki eftir að hafa séð. Stimpillinn virðist í fljótu bragði vera SF, en er kannské mögulega SE. Ég fann 3 í bókinni hans Þórs sem gætu átt við SE, en engan með SF.

Skarphéðinn Einarsson 1874 – 1944, Skúli Einarsson 1806 – 1846 og Stefá Eggertsson 1803 – 1887.

Þar segir Þór að Skúli hafi verið með stimpil SE. Skúli finnst mér nú líklegur, hann var sonur Einars Skúlasonar á Tannstaðabakka.

-o-

Ásmundur Jónsson, gullsmíðanemi 1942-46

-o-

Stimpill sem hugsanlega er frá Gísla Lárussyni. Ábendingar vel þegnar.

-o-

Eyjólfur Randver Árnason (1910- 1987)  E.R.Á.

Þekkja menn þennan stimpil -ÁK-:

Hann er á bréfahnífi sem skreyttur er þessari mynd:

Mér sýnist Íslandið vera okkar land, sem pabbi og afi minn Samúel Eggertsson hálpuðust að við að hanna

Í byrjun stríðsins því afi var kortagerðarmaður og fékkst við landmælingar.

Með bestu kveðju

Dóra

-o-

Hér er mynd af gamalli nælu, sem er óstimpluð. Mér finnst hún minna ansi mikið á beltispör, sem ég sendi þér einhverntíma mynd af, þau voru með stimpli Páls Þorkelssonar. En hún gæti kannské verið eftir annanhvorn þeirra bræðra Björn eða Baldvin Björnssyni. Þeir voru ekki duglegir að stimpla sína muni. Sérstaklega ekki Björn.  Kveðja Dóra.

-o-

Þegar verið er að flytja þarf að setja bækur og fleira í poka eða kassa. Þá kemur líka ýnislegt í ljós, sem þó má ekki taka tíma til

að grúska yfir. Eina fann ég í gærkveldi sem ég gat ekki stillt mig að skoða betur og þar kom líka ýmislegt í ljós, en þar sem það var svo langt, þá gerði ég styttri útgáfu af einum hluta aðallega til að senda einni frænku minni, sem hefur verið að spyja mig um þessa Mörtu Stefánsdóttur sem var amma mín og langamma hennar.

Nú datt mér í hug að senda þér þetta, því þú hefur gaman af grúski. Þar sem þetta snýst líka um gullsmið sem er getið í Gullsmiðatali og bók Þós Magnússonar, á þetta kannské erindi inn á síðuna okkar, sem ég held að allt of fáir nenni að lesa!

Kveðja Dóra

Um Brísingamen Freyju

“Brísingamen”, — hjartalaga plata úr hreinu gulli, er huldukona hafði gefið

mennskri konu að launum fyrir að hjálpa henni í barnsnauð. Þetta “Brísinga-

men” var síðan notað til lækninga um allt Snæfellsnes og í næstu sýslum um

nærri heillar aldar sheið, og hafði þá nattúru, að lina og lækna allar kvalir,

þrautir og þjáningar jafnskjótt og það snerti sjúklinginn, svo hann varð albata,

eða hann dó, að öðrum kosti, þrauta- og þjáningalaust, ef  að dagar hans voru

taldir eða skapadægur komið. En það fylgdi meni þessu sú kvöð, að það tapaði

krafti sínum til lækninga, ef það færi úr ætt þeirrar konu, er fengið hafði það

upphaflega frá huldukonunni, er gaf það. — Sagði Marta, að  “Brísingamen” þetta

hefði verið við líði fram að miðri síðustu öld, en missti þá náttúru sína af því

meninu var fargað úr þeirri ætt, er ein mátti um það fjalla. Kvað hún þá ætt hafa

haft mikla hæfileika til líkama og sálar: fjærsýni, forspár, skyggni og sköpunar-

hæfileika.

Faðir Mörtu, Stefán Jónsson, gullsmiður, frá Höll í Þverárhlíð var svo fenginn til

að smíða giftingahringi úr þessu gullmeni (Brísingameninu), og gerði hann það,

en Stefán var þá eini lærði gullsmiðurinn, þar um slóðir; hafði hann lært erlendis

 og stundað þar gullsmíðar um 19 ára skeið.

Fyrsti mannlegi handhafi þessarar dýrmætu hjartalaga gullplötu, sem enginn efi

er, að hefur verið Brísingamen, var Kristín Pétursdóttir (Einarssonar) prests í

Miklaholti í Miklaholtssókn. Hún var fædd 5. nóvember 1727.

Skráð hefur Jochum Eggertsson (Skuggi).

-o-           

Plata með ýmsum stimplum félagsmanna FÍG

Þessa plötu fékk ég einhverntíma afhenta úr dánarbúi Björns heitins Halldórssonar og fyrst ég er búin að koma henni í tölvuna datt mér í hug að þið hefðuð gaman af að sjá hana lika.

Hann fór á milli verkstæða og safnaði stimplum.

Þarna er stimpill Óskars Gíslassonar öðruvísi en sá sem er á sveinstykkinu. Þar eru satafirnir sömu gerðar og stimpillinn á beltinu en þarna eru þeir mjórri og á báðum þessum stimplum Óskars fellur rammin þétt að allt í kring, en á hinum er hann aflangur og meiri flötur sjáanlegur.

Með góðri kveðju

Dóra

-o-

Stimpill sennilega frá Þorleifi Óskari Gíslasyni 1902- 1980. Hann virðist hafa notað stimpla bæði með kommu -ÓG- og án -OG-. Værum þakklát fyrir upplýsingar ef einhver lumar á þeim varðandi þennan stimpil og annað sem er á þessari síðu. Bent hefur verið á að þarna gæti verið á ferðinni stimpill frá Ólafi Gíslasyni er lærði hjá Þorgrími á Bessastöðum.

Svona lítur beltið út, sérkennileg millistykki, pörin eru 6 1/2kúlur og stimplar (ÓG) á báðum pörtum.

-o-

Ég hafði samband við Eddu dóttur Óskars Gíslasonar og spurði hana um stimplana hans. Hún taldi sig ekki hafa þá, en hún á hluti með stimplum, sem hún kom með til að sýna mér. Hún var með sveinstykkið hans og þar er stimpill sem mér finnst hægt að greina að þaö sé ó eins og þú varst að tala um Ásgeir, en mér finnst hann ekki vera alveg eins og hinn sem er á beltinu.

Ég á eftir að bera það betur saman. Þetta er bakhliðin á sveinsstykkinu.

Kveðja Dóra

-o-

Þetta armband var hér í viðgerð, ég náði að taka mynd af stimplinum, sem mér finnst mjög óvenjulegur, man ekki eftir að hafa séð hann. Sýndist þetta fyrst vera 3 stafir fléttaðir saman, en ef maður stækkar myndina finnst mér ég sjá stafina HS fléttaða saman. Var Halldór Sigurðsson úrsmiður með stimpil?, hann smíðaði stundum úr silfri og var frábær leturgrafari (faðir Björns Halldórssonar leturgrafara) var hann ekki lærður gullsmiður?

Kveðja Dóra

Hér er armband með myndum af gömlum goðum, þetta eru Þór og Óðinn, Týr og Freyja, goðin sem vikudagarnir í gamla tímatalinu hétu eftir. Þriðjudagur hét Týsdagur, miðvikudagur Óðinsdagur, fimmtudagur Þórsdagur ug föstudagur Freyjudagur.
Það var Jón Dalmannsson gullsmiður, sem gerði þessar teikningar og lét skera út mót í tré. Eftir þeim hefur verið steypt, einnig gerði hann ermahnappa og nú hefur Dóra bætt við bindisnælu, einnig hálsmenum, hringum o. fl. Þetta er alltaf vinsælt og telst til sígildra muna.

-o-

Þetta víravirkisbelti hefur verið hér ásamt öðrum munum. Kona var að kaupa það af annari.

Mér tókst að taka mynd af simplinum. Ég man ekki eftir að hafa séð þennan stimpil er búin að senda Þór Magnússyni eintak.

GG 1933?

Ég heyrði í Þór í dag. Hann kannast heldur ekki við þetta, en ætlar að skoða það betur eftir helgina.

Mér sýnist ártalið vera 1963. Ef Þú snýrð stimplinum við er hann alveg eins svo þetta virðist vera spegilskrift  gæti verið GG, en ég sé engan sem mér finnst koma til greina.

Það eru nokkrir í bók Þórs, en þeir eru allir dánir fyrir þennan tíma og þessi gerð af upplyftu víravirrki virðist ekki byrja fyrr en um eða eftir 1920.

Það væri vissulega gaman að geta fundið út úr þessu.

Sjáum hvað setur.

Hér er Ámundi búinn að senda mynd af öskju, sem virðist taka af alla vafa um uppruna stimpilsins dularfulla.

Kveðja Dóra.

Niðurstaða, stimpillinn er frá Gunnari Ásgeiri Hjaltasyni. Sonur hans Ámundi sendi Dóru mynd af skartgripaöskju þar sem sami stimpill kemur fram.

-o-

Við rákumst á þessa fallegu nælu og ákváðum að deila henni með ykkur, aðalega vegna stimpilsins.

-o-

Þetta er mjög gamalt munstur, sem heitir BOÐUN MARÍU.
Fyrir nokkur hundruð árum hefur það borist hingað til lands og íslenskir gullsmiðir farið að steypa eftir því (í sandsteypu). Upphaflega mun það hafa verið notað sem þjóðbúningasilfur.
Á 20. öldinni fóru konur að nota armbönd og um miðja öldina var þetta mjög vinsælt munstur og reyndar alveg síðan. Margir gullsmiðir áttu svona mót og smíðuðu armbömd, gjarnan með
mismunandi útliti að einhverju leiti, t.d. mismunandi köntum eða
samsetningum.

-o-

Hér eru beltispörin, sem ég sagði þér frá, sendi líka á Þór, hann er búinn að svara og heldur að þau séu eftir

Baldvin Björnsson.

Kveðja Dóra

Þetta er nú orðin framhaldssaga, einhverntíma á þeim ferli kom kona í búðina að biðja mig að meta búningasilfur

Þar á meðal voru þessi pör, enginn stimpill og konan vissi ekki neitt. Ég sagði henni að ég hefði aldrei séð svona pör og vissi ekki hvers virði þau væru, það þyrfti þá helst að taka þau af svo hægt væri að vikta þau og reikna út verð, en þau væru mjög sérstök. Það hefur verið eftir það sem við fórum að skoða gömul mót frá Óskari Gíslasyni, sen Stefán Bogi hafði fengið með þegar hann keypti verkstæði Óskars. Svo nokkru seinna kom kona og sagði mér frá Ritgerð til BA-prófs, sem móðir hennar hafði skrifað í Háskólanum 1979, þá var hún í sagnfræði hjá Birni Th.

Þegar ég fór að lesa ritgerðina fór að koma samhengi í málið. Hér með sendi ég mynd af pörunum á beltinu, sem konan sýndi mér (hinar myndirnar ert þú víst búinn að fá, þær eru af mótunum úr safni Óskars.)

Svo nú vona ég að þetta komist til skila og þú getir farið að fá samhengi í málið.

Hér skeði nokkuð forvirnilegt, ég leit í kassa með gömlum mótum frá Óskari Gíslasyni og rak þá augun

í þessar tinafsteypur, sú efri er greinilega af pörunum, sem ég sendi mynd af, en þarna vantar sverðið og

það sem virðist vera steypt sér og sett á á eftir. Hitt munstrið finnst mér líka forvitnilegt.

Það gæti verið norskt

Í framhaldi af þessu mundi ég að mótkakassarnir frá Óskari eru 2 og fannst rétt að kanna hvað leyndist í hinum

kassanum og þar voru seglin, þau eru úr blýi og virðast orginal, miðstykkið er tinsteypa.

En þarna vantar andlitið, sem kemur undan seglinu vinstra megin og horfir á konuna á tilbúnu pörunum, en

konuandlitið er mun skírara á tinmótinu, sem ég sendi áðan.

Þetta er viðbót við það sem á undan er komið, svo þetta er orðin framhaldssga.

-o-

Þetta rakst ég á í norskri bók, sem ég var að glugga í bókasafni Norræna hússins fyrir nokkru síðan, en ég skrifaði ekki hjá mér nafn bókarinnar.

Ég ætlaði að senda það til ykkar því mér fannst þetta forvitnilegt að Norðmenn hafi notað orðið víravirki, þó þeir séu búnir að tína því niður núna.

Með góðri kveðju

Dóra

-o-

Hér hafa komið skemmtilegir gripir með óvenjulegum stimplum, sem ég hefi ekki séð áður. Stimpillinn St á pörunum segist Þór hafa séð og getið sér þess til að hann tilheyri Stefáni Eggertssyni, en það væri ágiskun. Hann kannaði hvort stimpillinn tilheyrði Stefáni Jónssyni en í ljós kom að hann hafi stimplað SJ.

Vilhjálm hef ég heyrt talað um. Það var hann sem byggði sér kofa á Kjalarnesi og sést á einni myndaseríunni sem Einar Haki setti saman.

-o-

Hér á ég myndir af gömlum stimplum. Efsti stimpillinn er á 1/2 svuntupari, ekki vitað hver smíðaði. Næstu 2 eru á spöng, þar sést einnig hvernig kanturinn er festur á spöngina. Skautbúningar komu í notkun um 1860, þá voru smíðaðar spangir til að nota við höfuðbúnaðinn. Aðstaða gullsmiða við kveikingar voru yfirleitt mjög erfiðar.
Stærri kveikingar gátu þeir helst framkvæmt, ef þeir höfðu aðgang að smiðju, þar gátu þeir eflt eldinn með því að stíga fýsibelg. Þess vegna “negldu ” þeir kantinn á (svipað’ og geirnegling) og það eru naglaförin sem sjást aftan á eins og litlir hringir.
Neðst er stimpill Guðmundar Gíslasonar aftan á vírvirkisnælu. Þú ert nú örugglega með stimpil hans í stimplasafninu þínu, en ég veit ekki hvort þú ert með útlit stimpilsins.
Kveðja Dóra.

-o-

Gamla Reykjavík. Grein um Barnaskóla Samúels í Mbl. 26. júní 1983.

-o-

Við Einar haki vorum í geymslu félagsins í gærmorgun og rakst ég þá á þessa bráðskemmtilegu auglýsingu.
Kveðja Dóra

Sæll Ásgeir, mér sýnist stimpillinn vera SvH, þá er það Sverrir Halldórsson.

-o-

Stimpill sem gaman væri að vita frá hverjum er. Samsettur úr T og N.

Hér er mynd af krossinum og stimplunum.
Heklustimpillinn er stimplaður á litla plötu, sem er kveikt á
og svo er þessi TN stimpill fyrir neðan steininn.
Svo kom kona að sýna mér ýmsa gamla muni, þar á meðal var
þessi fallefa næla,  sem mun vera eftir Pál Þorkelsson.

Kveðja Dóra.

 -o-

Verkfæri

Skemmtileg heiti yfir verkfæri eru t.d. prall (notað í korpus) og rendla (notuð til að setja rendur í t.d. skúfhólka).

Fingurbjörgin

 

Þetta litla, handhæga áhald sem engin kona nú á tímum gæti hugsað sér að

vera án, á uppruna sinn  að þakka gullsmið einum hollenskskum. Hann smíðaði

fyrstur fingurbjörgina og sendi hana að gjöf til vinkonu sinnar, ásamt bréfi, þar

sem hann bað hana að taka við gjöfinni og hlífa sínum iðnu fingrum með henni,

þegar hún væri að sauma.. Hugmyndin þótti svo hentug að brátt fóru fleiri að

búa til fingurbjargir, og frá Hollandi bárust þær til Englands og urðu algengar

þar. Upprunalega  voru fingurbjargirnar hafðar til að hlífa þumalfingrinum svo

sem sjá má af enska nafninu “thimble”, upprunalega “thuble” dregið af “thumb”

(þumalfingur) og “bell” (klukka).

Í 19. júní 3. tbl. 1.9. 1920

-o-

Borgarstjórakeðjan kom í klössun til okkar fyrir einhverjum árum, þá notaði ég tækifærið að mynda hana.

Hún er glæsileg og fallega unnin, enda smíðuð af Leifi Kaldal. Skemmtilega fléttuð inn á milli merki elstu

og þekktustu starfsgreina. Eins og fram kemur í áletruninni aftan á Reykjavíkurskildinum er festin gefin

borginni af Iðnaðarmannafélagi Reykjavikur.

Kveðja Dóra